Jarig

De twee puntjes tussen de uren en minuten op het oranje schermpje van mijn digitale wekker knipperen in een tempo waarvan ik aanneem dat het de seconden aangeeft. Na het verspringen van de minuut begin ik te tellen, om het te checken. Knipperen ze exact 60 keer? Maar het lukt me niet om het te controleren. Binnen de minuut zijn mijn gedachten weer afgeleid en zweven ze door de kamer van hoek naar hoek, verdwaald in het licht en donker van de ochtendschemer, in het hard en zacht van stucwerk en stof. Ik luister aandachtig. Is er al iemand wakker? Hoor ik geschuifel en gefluister, geritsel van cadeaupapier misschien?

Ik herinner me mijn negende verjaardag nog heel goed. Mijn broertje en zusje sprongen op mijn bed en in de huiskamer stond mijn grote cadeau: een splinternieuwe, bordeauxrode damesfiets met een strik op het stuur. Het was een spectaculaire verjaardag. Het cadeau zo indrukwekkend. Mijn familie kwam langs. Al mijn grootouders leefden nog. Wat een mooie verjaardag, die negende verjaardag. 

Vanochtend werd ik wakker van het geluid van mijn man en kind die naar beneden gingen om te ontbijten. Ze lieten me uitslapen. Hoewel dat comfortabel is, klopt het natuurlijk niet. Mijn man en ik hadden hem wakker moeten zingen. Er had een broertje of zusje op zijn bed moeten springen. Er had een cadeau klaar moeten staan in de huiskamer. Want dát maakt een mooie verjaardag. Zo herinner ik het me. En ik wil mijn eigen mooie ervaringen uiteraard ook voor mijn kind. Maar in plaats daarvan lig ik nog onder de dikke dekens te peinzen en laat mijn blik dwalen van hoek naar hoek, van donker naar licht, van stucwerk naar stof en bedenk me dat leeftijd eigenlijk niet echt iets is. Herinneringen en ervaringen zijn wel iets. Die kan ik ophalen, koesteren. Die krijgen betekenis. Maar de tijd… die boet zo exponentieel in aan betekenis naarmate je ouder wordt. Ieder jaar wordt korter omdat één jaar een steeds kleiner partje van je totale leeftijd wordt. Leeftijd is niet veel meer dan een veralgemenisering, iets waarmee we elkaar kunnen vergelijken. Wat deed jij op je negende verjaardag? Hoe beleefde jij die dag? Vond je het leuk om naar school te gaan, wat leerde je? Wie waren je vrienden, wat was je favoriete boek?

Wat betekent leeftijd voor een kind dat voor altijd jong blijft? Voor wie herinneringen en ervaringen misschien wel iets anders betekenen dan voor mij? Een kind dat niet weet hoe oud het is of wat leeftijd zou moeten zeggen over wat je kunt en begrijpt?

David is 9 jaar oud vandaag. Maar dat mag de ochtend niet te zeer overhoop gooien. Hij wil liever niet dat we zingend en met cadeaus zijn kamer binnen komen, want dat hoort niet zo. Hij wil gewoon gedoucht en aangekleed worden. Hij wil gewoon zijn boterham met smeerkaas eten, in kleine stukjes geknipt, terwijl hij voor de duizendste keer naar dezelfde aflevering van de Teletubbies kijkt. Hij wil zijn ranja met macrogol uit zijn rietjesbeker drinken. Zijn vitaminegummies op de rand van het plastic bordje. Zijn spuitje aripiprazol. Zijn bijtketting. Er komt geen familie langs. Er is geen feestje, want de ervaring heeft ons geleerd dat hij daar enorm gestrest van wordt. 

Wanneer ik ook eindelijk beneden kom, heeft David zijn ochtendritueel al achter de rug. Hij zit aan de keukentafel en slaat met zijn vlakke hand op een pak luierdoekjes om aan te geven dat hij verschoond wil worden. Ik zeg: “David, hoe moet je dat vragen?”

Hij staart me bewegingloos aan. 
Ik doe het juiste gebaar voor. 
Hij doet me na. 
Ik verschoon zijn luier. 

Na het verschonen loopt hij de tuin in en ijsbeert daar vrolijk op en neer. Wat hebben we een mazzel met de zachte temperatuur op deze oudjaarsdag. En wat een mazzel dat het droog is. En dat het vuurwerkverbod nog steeds van kracht is. Heel veel meer heeft David niet nodig om een fijne dag te hebben. 

Ik ben daarentegen weemoedig en vraag me af hoe lang het nog duurt voordat ik mijn herinneringen aan fijne verjaardagen kan loslaten op de verjaardag van mijn zoon. Hoe lang het precies duurt voordat zijn verjaardag een dag als alle anderen wordt voor mij. En of dat eigenlijk de bedoeling is. Ik probeer niet al te veel ruimte te laten voor zelfmedelijden. Hij heeft het goed. Ik moet mijn idee van een verjaardag loslaten. Ik moet mijn wens loslaten om de mooie momenten uit mijn eigen jeugd te reproduceren voor mijn kind. 

“Maak er een mooie dag van!” appen mijn vrienden en familieleden.

-“Dankjewel!” stuur ik terug, en ik leg me erbij neer dat een mooie dag veel betekenissen kent.